ချစ်ရသူသည် ဒဏ်ရာအပြင်းအထန်ရပါက သို့မဟုတ် အလွန်ဖျားပါက အိပ်ရာထဲတွင် အချိန်များစွာ ကုန်ဆုံးရပေမည်။နာလန်ထမှုအတွက် အကျိုးပြုသော်လည်း ကြာရှည်စွာ လှုပ်ရှားမှုမရှိခြင်းသည် နူးညံ့သောအရေပြားပေါ်တွင် အဆက်မပြတ် တင်းမာနေပါက ပြဿနာဖြစ်လာနိုင်သည်။
ကုသရေးအစီအမံများ မလုပ်ဆောင်ပါက bedsores သို့မဟုတ် bed sores ဟုခေါ်သော ဖိအားအနာများ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။အိပ်ယာအနာများသည် အရေပြားပေါ်တွင် ကြာရှည်စွာ ဖိအားကြောင့်ဖြစ်ရသည်။ဖိအားသည် အရေပြား၏ ဧရိယာသို့ သွေးစီးဆင်းမှုကို လျော့နည်းစေပြီး ဆဲလ်သေများ (ပါးလွှာခြင်း) နှင့် တစ်သျှူးများ ပျက်စီးစေသည်။ခြေချင်းဝတ်၊ ခြေဖနောင့်၊ တင်ပါးနှင့် အမြီးရိုးများကဲ့သို့ ခန္ဓာကိုယ်အရိုးအင်္ဂါများကို ဖုံးအုပ်ထားသည့် အရေပြားပေါ်တွင် ဖိအားအနာများ မကြာခဏ ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။
အခံရဆုံးသူများသည် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အနေအထား ပြောင်းလဲရန် ခွင့်မပြုသောသူများဖြစ်သည်။၎င်းတွင် သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ လေဖြတ်ဖူးသူများ၊ ကျောရိုးဒဏ်ရာရှိသူများ၊ နှင့် လေဖြတ်သူများ သို့မဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ မသန်စွမ်းသူများ ပါဝင်သည်။ဤသူများနှင့် အခြားသူများအတွက်၊ ဘီးတပ်ကုလားထိုင်နှင့် အိပ်ရာပေါ်တွင် နှစ်ခုလုံးတွင် အိပ်ရာနာများ ဖြစ်ပွားနိုင်သည်။
ဖိအားအနာများကို ၎င်းတို့၏ အတိမ်အနက်၊ ပြင်းထန်မှုနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများပေါ်မူတည်၍ အဆင့်လေးဆင့် ခွဲခြားနိုင်သည်။ကြွက်သားနှင့် အရိုးများပါ၀င်သော နက်ရှိုင်းသောတစ်ရှူးများကို ထိခိုက်ပျက်စီးမှုအဖြစ် ကြီးထွားလာသောအနာများသည် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ဖိအားများလာသောအခါတွင် ကုသရန်ခက်ခဲနိုင်သည်။အဆင့်အမျိုးမျိုးကို နားလည်ခြင်းသည် အကောင်းဆုံးလုပ်ဆောင်ရမည့်လမ်းစဉ်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် ကူညီပေးသည်။
American Pressure Ulcer Advisory Group သည် တစ်သျှူးပျက်စီးမှုအတိုင်းအတာ သို့မဟုတ် အစာအိမ်နာ၏အတိမ်အနက်ပေါ်မူတည်၍ ဖိအားအနာများကို အဆင့်လေးဆင့်ခွဲခြားထားသည်။အဖွဲ့အစည်းအဆင့်များကို ခွဲခြားနိုင်သည်-
I.
Stage I ulcers သည် နဂိုအတိုင်း အရေပြား၏ မျက်နှာပြင်ပေါ်တွင် နီမြန်းပြီး ဖိသောအခါ ဖြူသွားခြင်းမရှိပေ။အရေပြားသည် အထိအတွေ့တွင် နွေးထွေးပြီး ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ အရေပြားထက် ပိုမိုတင်းမာ သို့မဟုတ် ပျော့ပျောင်းနေနိုင်သည်။အသားအရောင် မည်းတဲ့သူတွေဟာ သိသိသာသာ အရောင်ပြောင်းတာကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။
ဖောရောင်ခြင်း (တစ်ရှူးများ ရောင်ရမ်းခြင်း) နှင့် အကျိတ်များ (တစ်သျှူးတင်းမာခြင်း) တို့သည် အဆင့် 1 ဖိအားအနာ၏ လက္ခဏာများ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ဖိအားမသက်သာပါက ပထမအဆင့် ဖိအားအနာသည် ဒုတိယအဆင့်သို့ တိုးသွားနိုင်သည်။
အလျင်အမြန် ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသခြင်းဖြင့် ပထမအဆင့် ဖိအားအနာများသည် သုံးရက်မှ လေးရက်အတွင်း ပြေလည်သွားတတ်သည်။
II
နဂိုအတိုင်း အရေပြားရုတ်တရက် စုတ်ပြဲသွားကာ အရေပြားကို ဖုံးအုပ်ကာ တစ်ခါတစ်ရံ အရေပြားကို ထုတ်လွှတ်သောအခါ အဆင့် 2 အနာကို ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသည်။ဒဏ်ရာများသည် အပေါ်ယံဖြစ်ပြီး မကြာခဏ ပွန်းပဲ့ခြင်း၊ ပေါက်ထွက်သော အရည်ကြည်ဖုများ သို့မဟုတ် အရေပြားအတွင်းရှိ တွင်းတိမ်များနှင့် ဆင်တူသည်။အဆင့် 2 bedsores များသည် အများအားဖြင့် နီရဲပြီး ထိတွေ့ရန် နွေးထွေးသည်။ပျက်စီးနေသော အသားအရေတွင်လည်း ကြည်လင်သော အရည်များ ရှိနေနိုင်သည်။
တတိယအဆင့်သို့ ပြန့်ပွားခြင်းမှ ကာကွယ်ရန်၊ အနာကိုပိတ်ပြီး မကြာခဏ အနေအထားပြောင်းရန် အားထုတ်ရမည်ဖြစ်ပါသည်။
မှန်ကန်သောကုသမှုဖြင့် အဆင့် II bedsores များသည် လေးရက်မှ သုံးပတ်အထိ သက်သာပျောက်ကင်းနိုင်သည်။
III
အဆင့် III ပြည်တည်နာသည် အရေပြားအတွင်းပိုင်းသို့ ပျံ့နှံ့သွားပြီး အရေပြားအောက်တစ်ရှူးများ (hypodermis ဟုလည်းခေါ်သည်) ပါဝင်သည့် ဒဏ်ရာများဖြင့် လက္ခဏာရပ်များဖြစ်သည်။ထိုအချိန်တွင် ဒဏ်ရာထဲတွင် မီးတောင်ငယ်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာသည်။အဆီများသည် ပွင့်နေသောအနာများတွင် စတင်ပေါ်လာနိုင်သော်လည်း ကြွက်သားများ၊ အရွတ်များ သို့မဟုတ် အရိုးများတွင် မဟုတ်ပါ။အချို့သောကိစ္စများတွင်၊ အဖုနှင့် မနှစ်မြို့ဖွယ် အနံ့များကို မြင်နိုင်သည်။
ဤအနာအမျိုးအစားသည် အနံ့အသက်ဆိုးများ၊ ချွေးထွက်ခြင်း၊ နီခြင်းနှင့် အရောင်ထွက်ခြင်းစသည့် လက္ခဏာများအပါအဝင် ခန္ဓာကိုယ်ကို ရောဂါပိုးကူးစက်မှုဒဏ်ကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေသည်။၎င်းသည် osteomyelitis (အရိုးပိုးဝင်ခြင်း) နှင့် sepsis (သွေးတွင်းပိုးဝင်ခြင်းကြောင့်ဖြစ်စေ) အပါအဝင် ပြင်းထန်သော နောက်ဆက်တွဲများကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။
ပြင်းထန်ပြီး တသမတ်တည်း ကုသခြင်းဖြင့်၊ အဆင့် III ဖိအားအနာသည် ၎င်း၏အရွယ်အစားနှင့် အတိမ်အနက်ပေါ်မူတည်၍ တစ်လမှ လေးလအတွင်း ပြေလည်သွားနိုင်သည်။
IV
အဆင့် IV ဖိအားအနာများသည် အရေပြားအောက်တစ်ရှူးနှင့် အောက်ခံအလွှာများ ပျက်စီးသွားကာ ကြွက်သားများနှင့် အရိုးများကို ထင်ရှားစေသောအခါ ဖြစ်ပွားသည်။၎င်းသည် ပြင်းထန်သော ဖိအားအနာအမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ရောဂါပိုးကူးစက်နိုင်ခြေ မြင့်မားသဖြင့် ကုသရန် အခက်ခဲဆုံးဖြစ်သည်။ပိုမိုနက်ရှိုင်းသော တစ်ရှူးများ၊ အရွတ်များ၊ အာရုံကြောများနှင့် အဆစ်များကို ထိခိုက်ပျက်စီးစေပြီး မကြာခဏ အဖုအထွက်များပြီး အရည်များထွက်တတ်သည်။
အဆင့် IV ဖိအားအနာများသည် စနစ်ကျသောကူးစက်မှုနှင့် အခြားအသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်သော နောက်ဆက်တွဲပြဿနာများကို ရှောင်ရှားရန် ပြင်းထန်သောကုသမှုလိုအပ်သည်။Advances in Nursing ဂျာနယ်မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ 2014 ခုနှစ် လေ့လာမှုတစ်ခုအရ အဆင့် 4 ဖိအားရှိတဲ့ သက်ကြီးရွယ်အိုတွေဟာ တစ်နှစ်အတွင်း သေဆုံးနှုန်း 60 ရာခိုင်နှုန်းအထိ ရှိနိုင်ပါတယ်။
သူနာပြုဌာနတွင် ထိရောက်သော ကုသမှုဖြင့်ပင် အဆင့် 4 ဖိအားအနာများ ပျောက်ကင်းရန် နှစ်လမှ ခြောက်လ (သို့မဟုတ်) ပိုကြာနိုင်သည်။
ကုတင်အနာသည် နက်ရှိုင်းပြီး ထပ်နေသော တစ်ရှူးများတွင် ရှိနေပါက၊ သင်၏ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပေးသူသည် ၎င်း၏အဆင့်ကို တိကျစွာ မဆုံးဖြတ်နိုင်ပါ။ဤအနာအမျိုးအစားသည် အဆင့်မသတ်မှတ်မီဟု ယူဆနိုင်ပြီး အဆင့်တစ်ခုမထူထောင်မီ necrotic တစ်ရှူးများကို ဖယ်ရှားရန် ကျယ်ပြန့်သော အညစ်အကြေးအညစ်အကြေးများ လိုအပ်နိုင်သည်။
အချို့သော bedsores များသည် ပထမတစ်ချက်တွင် အဆင့် 1 သို့မဟုတ် 2 ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သော်လည်း အောက်ခံတစ်ရှူးများ ပိုမိုပျက်စီးသွားနိုင်သည်။ဤကိစ္စတွင်၊ အစာအိမ်နာကို သံသယရှိသော နက်နဲသောတစ်ရှူးဒဏ်ရာ (SDTI) အဆင့် 1 အဖြစ် ခွဲခြားနိုင်သည်။ နောက်ထပ်စစ်ဆေးမှုတွင်၊ SDTI ကို တစ်ခါတစ်ရံ အဆင့်အဖြစ် တွေ့ရပါသည်။III သို့မဟုတ် IV ဖိအားအနာ။
သင့်ချစ်ရသူသည် ဆေးရုံတင်ထားရပြီး သွားလာမှု အဆင်မပြေပါက ဖိအားအနာများကို သတိပြုမိရန်နှင့် ဖြစ်နိုင်လျှင် ကာကွယ်ရန် နိုးနိုးကြားကြားရှိရန် လိုအပ်ပါသည်။ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုပညာရှင် သို့မဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကုထုံးပညာရှင်သည် အောက်ပါသတိထားချက်များကို လိုက်နာကြောင်းသေချာစေရန် သင်နှင့် သင့်စောင့်ရှောက်မှုအဖွဲ့နှင့်အတူ လုပ်ဆောင်နိုင်သည်-
နာကျင်ခြင်း၊ နီခြင်း၊ အဖျားတက်ခြင်း သို့မဟုတ် ရက်အနည်းငယ်ထက် ပိုကြာသည့် အခြားအရေပြားပြောင်းလဲမှုတစ်ခုခုကို သတိပြုမိပါက သင့်ဆရာဝန်ထံ ဖုန်းဆက်ပါ။ဖိအားအနာတွေကို မြန်မြန်ကုသရင် ပိုကောင်းပါတယ်။
ဖိအားကိုလျှော့ချရန်နှင့် bedsores ရှောင်ရှားရန် Ergonomic ဒီဇိုင်း
- Bhattacharya S., Mishra RK Pressure sores- လက်ရှိနားလည်မှုနှင့် မွမ်းမံထားသော ကုသမှု Indian J Plast Surg။2015;48(1:4-16)။မူလရုံး- 10-4103/0970-0358-155260
- Agrawal K၊ Chauhan N. ဖိအားအနာများ- အခြေခံများကို ပြန်သွားပါ။Indian J Plast Surg2012;45(2):244-254။မူလရုံး- 10-4103/0970-0358-101287
- BT နိုးထပါ။ဖိအားအနာ- ဆေးခန်းများ သိရန် လိုအပ်သည်။Perm ဂျာနယ် 2010;14(2:56-60)။doi: 10.7812/tpp/09-117
- Kruger EA, Pires M., Ngann Y., Sterling M., Rubayi S. ကျောရိုးဒဏ်ရာရှိ ဖိအားအနာများကို ဘက်စုံကုသခြင်း- လက်ရှိအယူအဆများနှင့် အနာဂတ်လမ်းကြောင်းများ။J. ကျောရိုးဆေး။2013;36(6):572-585။doi: 10.1179/2045772313Y.0000000093
- Edsberg LE၊ Black JM၊ Goldberg M. et al.ပြန်လည်ပြင်ဆင်ထားသော National Pressure Ulcer Advisory Group Press ulcer classification systemJ Urinary Incontinence Stoma Post Injury Nurse။2016;43(6):585-597။doi:10.1097/KRW.0000000000000281
- Boyko TV၊ Longaker MT၊ Yan GP ၏ ခေတ်မီ bedsores ကုသမှု။Adv Wound Care (New Rochelle)။2018;7(2:57-67)။doi: 10.1089/wound.2016.0697
- Palese A၊ Louise S၊ Ilenia P၊ et al။အဆင့် II ဖိအားအနာများကို ကုသရန် အချိန်ကား အဘယ်နည်း။ဆင့်ပွားခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုရလဒ်များ။အဆင့်မြင့်အနာစောင့်ရှောက်မှု။2015;28(2):69-75။doi: 10.1097/01.ASW.0000459964.49436.ce
- Porreka EG၊ Giordano-Jablon GM သည် ပြင်းထန်သော (အဆင့် III နှင့် IV) နာတာရှည် ဖိအားအနာများကို ကုသခြင်းပလပ်စတစ်ဆာဂျရီ။၂၀၀၈;၈:e၄၉။
- Andrianasolo J, Ferry T, Boucher F, et al.ဖိအားအနာ-ဆက်စပ်နေသော တင်ပါးဆုံတွင်းအရိုးအဆစ်ရောင်ခြင်း- နှစ်ဆင့်ခွဲစိတ်မှုဗျူဟာ (အပျက်အစီးများ၊ အနုတ်လက္ခဏာဆောင်သောဖိအားကုထုံးနှင့် လေပိတ်ခြင်း) ကို အကဲဖြတ်ခြင်း။ရေတပ်၏ကူးစက်ရောဂါများ။2018;18(1):166။doi-10.1186/s12879-018-3076-y
- Brem H၊ Maggie J၊ Nirman D၊ et al.အဆင့် IV ဖိအားအနာ၏ကုန်ကျစရိတ်မြင့်မားသည်။ကျွန်တော်က Jay Surg ပါ။2010;200(4):473-477။doi- 10.1016/j.amjsurg.2009.12.021
- Gedamu H၊ Hailu M၊ Amano A. အီသီယိုးပီးယားနိုင်ငံ၊ Bahir Dar ရှိ Felegehivot အထူးကုဆေးရုံရှိ အတွင်းလူနာများကြားတွင် အဖြစ်များပြီး ဖိအားအနာများ ဖြစ်တတ်သည်။သူနာပြုတွေ တိုးတက်လာတယ်။2014;2014. doi: 10.1155/2014/767358
- Sunarti S. အဆင့်မီမဟုတ်သော ဖိအားအနာများကို အဆင့်မြင့်အနာအဝတ်အစားများဖြင့် အောင်မြင်စွာ ကုသခြင်း။အင်ဒိုနီးရှားဆေးပညာဂျာနယ်။2015;47(3):251-252။
တင်ချိန်- ဧပြီလ ၂၈-၂၀၂၃